(On)zekerheden
Zoveel vragen en zoveel onzekerheden waar je je financiën eigenlijk wel een beetje op moet voorbereiden! Dat is waar spaarpotjes om de hoek komen kijken. Nee, niet zo’n varkentje op je bureau maar gewoon digitaal via de app van jouw bank. Bij veel banken, zoals ING, Knab en ABN AMRO kan je gratis verschillende spaarrekeningen en/of spaarpotjes openen, waardoor je heel gericht voor specifieke doelen kan sparen en altijd precies kan zien hoe ver je bent met elk van je spaardoelen.
De voordelen van sparen in spaarpotjes
Als je gaat sparen in meerdere spaarpotjes waar je concrete doelbedragen en tijdslimieten aan verbindt, ga je je doelen sneller halen doordat je fanatieker aan de slag gaat om je doelbedrag ook echt te halen binnen de tijdslimiet die je voor jezelf hebt gesteld. Een ander voordeel van sparen in spaarpotjes, is dat je waarschijnlijk bewuster wordt van de waarde van geld, waardoor je minder onnodige uitgaven doet die voor jou te weinig toevoegen aan je leven. Ook zal je jezelf vaker afvragen of dat waar je voor aan het sparen bent wel echt de moeite waard is, omdat je jezelf meer tijd geeft om over een aankoop na te denken.
Het spaarpotjes stappenplan
Om te testen of je spaarrekening in meerdere potjes verdelen nu echt helpt om je onnodige uitgave te verminderen en je spaardoelen te halen, moet je jezelf een paar vragen stellen. Deze heb ik omgezet in een stappenplan:
- Welke spaarpotjes wil je en hoe zien die er uit?
- Hoe ga je het spaargeld dat je al hebt verdelen over je spaarpotjes?
- Hoe ga je je inkomen verdelen over je spaarpotjes?
- Wat gebeurt er als je je spaardoel behaald hebt?
1. Welke spaarpotjes wil je en hoe zien die er uit?
De eerste stap is om te bedenken welke spaardoelen je wil hebben. Aan elk spaardoel koppel je een spaarpotje. Let wel op het aantal doelen dat je wilt behalen: hoe meer spaarpotjes je hebt, hoe minder snel je ze haalt. Ook kun je niet oneindig veel potjes maken, omdat de meeste banken een limiet hebben van tien spaarpotjes of spaarrekeningen. ABN AMRO heeft bijvoorbeeld een limiet van 10 spaarrekeningen en bij de ING kan je ook maximaal 10 spaarpotjes instellen. Voor zover ik weet kan je alleen bij Knab een onbeperkt aantal spaarrekeningen openen.
Doelbedrag
Als je hebt bedacht waar je voor wil gaan sparen, moet je bepalen hoeveel geld je voor elk spaardoel nodig hebt. Als je spaardoelen heel concreet zijn, zoals een nieuwe telefoon, is het vrij makkelijk om je doelbedrag te bepalen, maar als je kiest voor wat meer abstracte doelen, zoals bijvoorbeeld een bijdrage voor je eerste huis, kan je in plaats van een specifiek doelbedrag ook kiezen voor een doelbedrag met een range, of een maandelijk een specifiek percentage sparen. Meer over dat laatste in stap 3!
Tijd
Bedenk vervolgens wanneer je je spaardoelen wilt halen. Alle succesvolle spaarpotjes hebben een tijdslimiet waarin het spaardoel behaald moet worden. Dit tijdsbestek is afhankelijk van de grootte van het spaardoel en de hoeveelheid tijd jij jezelf geeft om je doel te behalen. Dit is per persoon verschillend en kan voor jou dus anders zijn.
Prioriteit
Daarnaast hebben sommige spaarpotjes meer prioriteit als anderen. Zo wil ik ten alle tijden een nieuwe laptop kunnen kopen als mijn huidige kapot gaat. Ik raad het zeker aan om je spaarpotjes in te delen op prioriteit, zo zorg je ervoor dat belangrijke doelen op tijd gehaald worden.
2. Hoe ga je het spaargeld dat je al hebt verdelen over je spaarpotjes?
Het spaargeld dat ik al had, heb ik verdeeld aan de hand van mijn prioriteiten. In principe zijn je emergency fund en je buffer je twee allerbelangrijkste spaarpotjes. Zorg er dus voor dat deze eerste helemaal vol zijn, voordat je de rest van je spaargeld over je andere spaarpotjes verdeelt. Daarbij aan jou de keus of je evenveel geld in elk resterende spaarpotje doet, of dat je meer geld in de potjes met een hoge prioriteit of een hoog doelbedrag stopt.
3. Hoe ga je je inkomen verdelen over je spaarpotjes?
Nadat je je huidige spaargeld hebt verdeeld, is het slim om te kijken hoe het met je financiën is. Kan je eigenlijk wel geld sparen elke maand? Of geef je de laatste tijd juist meer uit dan er binnenkomt? In dat laatste geval is het natuurlijk super belangrijk om ofwel je inkomsten te verhogen, ofwel je uitgaven te verlagen. Een combinatie van die twee is natuurlijk al helemaal top!
Welke spaarstrategie kies je?
Als je eenmaal weet hoeveel geld je maandelijks kan sparen, moet je bepalen hoe je dat bedrag gaat verdelen over je spaarpotjes. Wil je je steeds op één spaardoel tegelijkertijd richten, of wil je juist al je spaardoelen gelijktijdig halen? Het voordeel van de focus spaarstrategie, is dat je je eerste spaardoel op die manier het allersnelste haalt. Het nadeel is dat je ondertussen helemaal geen vooruitgang maakt met het behalen van de rest van je spaardoelen.
Het een sluit het ander niet uit!
Natuurlijk kan je deze twee spaarstrategieen ook combineren, door bijvoorbeeld het grootste gedeelte van het bedrag dat je maandelijks kan sparen in je focus spaardoel potje te sparen, en de rest gelijkmatig te verdelen over je andere spaarpotjes. Op die manier kan je gebruik maken van the best of both worlds: supersnel je belangrijkste spaardoel halen, maar ondertussen ook vooruitgang maken met het behalen van de rest van je spaardoelen.
Spaar je vaste bedragen of percentages?
Ten slotte bepaal je of je elke maand een vast bedrag spaart om je spaarpotjes mee te vullen, of dat je kiest voor een percentage. Het voordeel van een vast bedrag is dat je dit elke maand automatisch kan laten overboeken naar je spaarpotjes, maar het nadeel is dat je vrij inflexibel bent. Zijn je inkomsten opeens wat hoger of toch wat lager dan je had verwacht, dan kom je met je vaste bedragen niet uit en is het handiger om een verdeling te maken op basis van procenten.
4. Wat gebeurt er als je je spaardoel behaald hebt?
Oké, je hebt je doel behaald en je kunt nu een nieuwe scooter kopen, je studentenkamer een make-over geven of die ene investering doen. Dan heb je weer een spaarpotje minder… of toch niet? Soms komt er na het behalen van je spaardoel weer iets nieuws op je pad en wil je daar voor gaan sparen. Andere spaarpotjes zullen altijd blijven, denk hierbij aan je emergency fund of je buffer. En soms komt er een spaarpotje bij, zoals een vakantie of je eerste auto. Ook is het belangrijk om te onthouden dat je bij de meeste banken (behalve Knab) niet oneindig veel potjes of spaarrekeningen kunt hebben. Mijn bank (ING) heeft bijvoorbeeld een limiet van 10 spaarpotjes. Je zult dus keuzes moeten maken!
Lees ook: Alles wat je moet weten over jouw financiële buffer
De test: Zelf sparen in spaarpotjes
Aangezien ik ongemerkt toch best veel onnodige uitgaven deed die achteraf niet genoeg waarde voor mij toevoegen, besloot ik het sparen in spaarpotjes te testen: eerst zien, dan geloven. Daarbij ging ik me bij elke uitgave ook afvragen of die aankoop echt waarde toevoegt, en ging ik van tevoren uitrekenen hoeveel uur ik voor deze aankoop had moeten werken. Hierdoor maakte ik mezelf bewust van hoeveel zo’n uitgave me echt kost en kon ik beter beoordelen of ik het het geld waard vond. Dat is natuurlijk voor iedereen anders!
Zo heb ik het gedaan
Zelf ben ik in november 2020 begonnen met 8 spaarpotjes. Ik heb mijn spaarpotjes gekozen aan de hand van dingen die op dat moment belangrijk voor mij waren. Dit kan dus in de loop van de tijd veranderen! Dit waren toentertijd mijn spaarpotjes met hun prioriteit, tijdslimiet en doelbedrag:
- Prioriteit 1: €6.600 voor buffer/studieschuld (4 jaar)
- Prioriteit 2: €1.000 voor investeren (1 maand)
- Prioriteit 3: €1.000 voor Forex bot (4 maanden)
- Prioriteit 4: €300 voor studieboeken (4 maanden)
- Prioriteit 5: €2.143 voor collegegeld (1 schooljaar)
- Prioriteit 6: €30.000 voor huisje (4 jaar)
- Prioriteit 6: €10.000 voor onderneming starten (3 jaar)
- Prioriteit 7: €300 voor de fun
Zoals je kunt zien heb ik huisje en onderneming dezelfde prioriteit gegeven, omdat ik deze even belangrijk vindt, maar ze hebben wel een ander tijdslimiet en doelbedrag. Nadat ik mijn huidige spaargeld had verdeeld aan de hand van mijn prioriteiten ben ik gaan kijken naar mijn inkomsten en uitgaven. Allereerst gaf ik mezelf een budget van €150 per maand voor boodschappen. Mijn overige inkomsten gingen – nadat vaste lasten eraf waren – automatisch door naar mijn spaarpotjes. Ik heb een paar potjes waar ik elke maand een vast bedrag naartoe over maak, en de rest verdeel ik aan de hand van mijn prioriteitenlijstje, het doelbedrag en de tijdslimiet.
Hoe gaat het nu?
We zijn nu een half jaar verder en mijn “onnodige” uitgaven zijn drastisch verminderd doordat ik veel meer nadenk als ik geld wil uitgeven. Ik stel mezelf altijd de vraag ‘Voegt het echt waarde toe als ik dit bezit?’. Alleen als ik ervan overtuigd ben dat het een goede aankoop is, koop ik het ook daadwerkelijk. Binnen 2 maanden kon ik het Forex bot potje opheffen, omdat ik de minimale inleg al bij elkaar had gespaard. Het bedrag van mijn studieschuld heb ik inmiddels ook bij elkaar.
Meer spaarmotivatie
Ik merkte dat ik veel meer motivatie/toewijding had om mijn spaardoel te halen binnen de tijdslimiet. Ook zie je je dat je steeds dichter bij je spaardoel komt wat zorgt voor meer motivatie. Daarnaast denk ik dat corona ook zeker een positieve invloed heeft gehad op mijn uitgaven. Wat ook mee heeft geholpen is dat ik alle boeken voor de universiteit goedkoop kon overkopen. Daarnaast wordt het collegegeld voor 2021-2022 waarschijnlijk gehalveerd, waardoor ik ook daar minder voor apart hoefde te zetten.
Lees ook: 7 tips om je motivatie om te sparen hoog te houden
Volgend jaar stel ik opnieuw mijn spaarpotjes vast, omdat er dingen veranderd kunnen zijn. Daarnaast maak ik dan weer een nieuwe prioriteiten indeling zodat ik weet welke spaarpotjes meer prioriteit hebben.
Conclusie
Het verdelen van je spaarrekening in spaarpotjes met concrete doelen heeft mij zeker geholpen om mijn doelen sneller te halen. Ook zijn mijn onnodige uitgaven drastisch verminderd. Natuurlijk zullen de spaarpotjes en -doelen voor iedereen anders zijn, bij de een zijn het meer potjes, bij de ander zijn het er minder. Daarnaast zal het de ene wel lukken om binnen de tijdslimiet het spaardoel te halen en de andere niet. Het niet halen van je doelen is zeker niet erg, zolang je maar voor jezelf nagaat waarom je ze niet gehaald hebt.
Gebruik jij al aparte spaarpotjes of spaarrekeningen om je spaardoelen sneller te behalen?
