Wat is een geldezel?
Een geldezel is iemand die zijn bankrekening laat gebruiken door criminelen zodat zij geld kunnen doorsluizen. Vooral jongeren zijn kwetsbaar: ze worden door criminelen via social media geronseld met de belofte van snel en veel geld. Geldezels helpen criminelen om geld te verplaatsen of wit te wassen. In ruil daarvoor ontvangt de geldezel een vergoeding, maar dat hoeft niet. Je kunt namelijk ook geldezel zijn zonder dat je het zelf doorhebt als je niet oplet! Heb je bijvoorbeeld weleens geld ontvangen op je rekening dat niet voor jou bedoeld was? Werd er toen gevraagd om dit over te maken naar een andere rekening, dan waar het geld vandaan kwam? En heb je dat gedaan? Dan zou je ook al als geldezel zijn ingezet!
Waarom gebruiken criminelen geldezels?
Criminelen gebruiken andermans rekeningen, zoals die van een geldezel, omdat ze dan zelf minder snel opgespoord worden. Ze storten geld op de rekening van de geldezel, waarna de geldezel het geld pint bij een pinautomaat, of het geld weer verder overmaakt naar iemand anders. Zo kunnen criminelen niet direct gelinkt worden aan de illegale activiteiten waarmee ze dat geld hebben bemachtigd, en is het lastiger voor de politie om te achterhalen hoe criminele geldstromen in elkaar zitten.
Hoe kan je geronseld worden als geldezel?
Criminelen benaderen vooral jongeren om als geldezel te fungeren, omdat zij vaak gevoeliger zijn voor de belofte van snel en veel geld verdienen. Dat doen ze bijvoorbeeld zo:
Geld overmaken
Een crimineel vraagt of hij geld op je bankrekening mag storten. Jij krijgt vervolgens de opdracht om dit geld weer naar een andere (vaak buitenlandse) rekening over te maken. Als beloning mag jij een deel van het geld houden. Vaak gaat dit verzoek gepaard met goede verhalen over bijvoorbeeld familie in het buitenland die heel hard geld nodig hebben, liefdadigheid, of andere zaken waardoor je je emotioneel verplicht voelt om te helpen.
Geld pinnen
Een andere methode die criminelen gebruiken om jou te ronselen als geldezel, is dat ze vragen of ze je bankpas en pincode mogen ‘lenen’. Nadat de criminelen het geld op jouw rekening hebben gestort, halen ze het er snel weer af met jouw bankpas door contant geld te pinnen bij een automaat of ermee te betalen in een winkel. Of ze vragen of jij het geld contant kunt pinnen of iets kunt kopen, en dat vervolgens aan ze kunt geven. Ook bij deze methode wordt er vaak een vergoeding aangeboden.
Lees ook: De kosten van contant geld storten en opnemen
Geldezel zijn zonder dat je het doorhebt
Maar, je kunt ook ingezet worden als geldezel zonder dat je ervoor betaald wordt – en dus zonder dat je het doorhebt! Dit is hoe ze dat doen:
Geld ‘per ongeluk’ twee keer overmaken
Zo kan het voorkomen dat iemand op Marktplaats iets van je wil kopen, maar ‘per ongeluk’ het bedrag twee keer overmaakt naar je bankrekening. In plaats van dat je het geld terugstort naar de rekening waar het geld vandaan kwam, wordt er gevraagd of je het bedrag over kunt maken naar een andere rekening. Je hebt niet door dat je een geldezel bent, maar je bent net zo strafbaar als een geldezel die wél betaald is door de crimineel en (beter) wist wat ‘ie aan het doen was.
Om je identiteit te verifiëren
Een andere methode, is dat je een baan bij een groot internationaal bedrijf krijgt aangeboden. Vaak is het een baan voor een paar uurtjes per week en krijg je een hele hoge beloning. Hierbij zouden er natuurlijk al alarmbellen af kunnen gaan. Om je identiteit te verifiëren voordat ze je in dienst nemen, maken ze een bedrag naar je over wat jij daarna moet overmaken naar een ander rekeningnummer. Soms zeggen ze ook weleens dat ze hierbij een fout hebben gemaakt en per ongeluk een paar nullen te veel hebben ingetoetst bij het verificatiebedrag.
De consequenties van geldezel zijn
Als geldezel ben je strafbaar en medeplichtig aan witwassen, ook als je niet wist dat je iets illegaals deed. Ondanks beweringen van criminelen dat het “100% veilig” is, is de pakkans mega hoog. Fraude wordt snel ontdekt doordat banken en de politie samenwerken, en bij criminele transacties leidt het spoor natuurlijk rechtstreeks naar de geldezel. De consequenties zijn zwaar: niet alleen moeten geldezels het gestolen geld terugbetalen, maar ze worden ook strafrechtelijk vervolgd. Daardoor krijgen ze waarschijnlijk een strafblad, en in sommige gevallen ook een celstraf. Bovendien kunnen hun bankrekeningen worden geblokkeerd, en is een nieuwe rekening openen of het afsluiten van een lening bijna onmogelijk, doordat de geldezel is aangemerkt als fraudeur.
Hoe voorkom je dat je een geldezel wordt?
Ook als je niet doorhebt dat je ingezet wordt als geldezel, ben je gewoon strafbaar. Om dat te voorkomen, hier nog even alle tips op een rij:
- Geef nooit je bankpas aan anderen, zelfs niet aan (vage) bekenden of mensen met een heel goed verhaal;
- Leer je pincode uit je hoofd en bewaar deze niet digitaal of op papier;
- Blokkeer je bankpas meteen als je die verliest of wordt gestolen door contact op te nemen met je bank;
- Maak nooit geld over naar rekeningnummers die je niet kent, of waarvan je niet weet wie de eigenaar is;
- Neem onmiddellijk contact op met je bank als er geld op je bankrekening verschijnt dat je niet verwacht, waarvan je het rekeningnummer niet kent, of waarvan je niet weet wie de afzender is;
- Wees alert op pogingen van criminelen om je als geldezel te werven, en meld dit bij de politie en bij je bank.
Better safe than sorry
Geldezel zijn is geen grapje. Je wordt gelokt met snel geld, of misschien heb je het niet eens door, maar de nasleep is een puinhoop: schulden, een strafblad en geblokkeerde bankrekeningen. Dus, hoe verleidelijk ook, deel je bankinfo niet en neem bij twijfel altijd contact op met je bank of met de politie. Better safe than sorry!
Dit artikel is geschreven in samenwerking met ABN Amro.
