Lifestyle inflatie: wat is het en hoe voorkom je het?

Wat is lifestyle inflatie?

Lifestyle inflatie of levensstijl inflatie houdt in dat naarmate je meer geld verdient, je ook ongemerkt meer geld uitgeeft. Daardoor heb je aan het eind van de maand uiteindelijk evenveel over, ondanks dat je meer bent gaan verdienen. Dit wordt ook wel de wet van Parkinson genoemd: iets (in dit geval uitgaven) dijt uit naar wat beschikbaar is (in dit geval inkomsten). 

Hoe ontstaat lifestyle inflatie?

Lifestyle inflatie ontstaat doordat je levensstijl en uitgavenpatroon (vaak ongemerkt) veranderen. Vroeger was je bijvoorbeeld prima tevreden met een keer per week boodschappen doen bij de discountsupermarkt, maar nu doe je voor het gemak toch maar boodschappen bij de dure supermarkt om de hoek. Van die verandering in je uitgavenpatroon wordt je niet significant blijer, maar je levensstijl kost nu wel meer dan vroeger. Ook is er vaak sprake van het Diderot effect. Dit effect houdt in dat je als je nieuwe kleding hebt gekocht, je ook nieuwe make-up, accessoires en schoenen nodig hebt, omdat je je oude make-up, accessoires en schoenen niet vindt passen bij je nieuwe outfit. Dit zorgt ook weer voor hogere uitgaven. 

De ‘waarom niet’ mentaliteit 

Als je eenmaal meer geld gaat verdienen, heb je ineens veel meer opties om dingen te kopen. Doordat je inkomen hoger is, kun je ook wel twee nieuwe jurkjes kopen in plaats van één, toch? En een keertje vaker ergens gaan lunchen is ook geen probleem, je verdient nu ten slotte ook meer. Dit is dan ook de kern van het probleem van levensstijl inflatie: je hebt de middelen, dus waarom zou je dat geld dan niet uitgeven? Daar een goed antwoord op vinden is nog niet zo makkelijk, maar hangt vaak samen met je andere wensen. Streef je bijvoorbeeld FIRE na, of wil je binnenkort een jaar op wereldreis, dan kan je niet elk jaar meer geld uitgeven en tegelijkertijd je andere dromen waar maken. 

Keeping up with the Joneses’

In de huidige samenleving vergelijken we ons met heel veel verschillende mensen. Niet alleen met onze familie, vrienden en medestudenten, maar ook met beroemdheden of influencers op social media. Het gras bij de buren lijkt vaak groener. Je broer heeft een mooier appartement en je beste vriendin heeft leukere kleren. Wat veel mensen hiervoor als oplossing zien: meer geld uitgeven. Door een hogere hypotheek aan te vragen kun je een mooier huis krijgen of leukere kleren kopen, maar er zal altijd iemand zijn die nog mooiere/grotere/leukere spullen heeft. Dit ‘keeping up with the Joneses’’ wordt vaak erger naarmate er meer geld binnenkomt, omdat je het je dan makkelijker kan veroorloven. 

De ratrace

De kans is aanwezig dat je naarmate je meer geld gaat verdienen en je steeds meer geld gaat uitgeven, je op lange termijn in een vicieuze cirkel terecht komt. Je kan niet minder gaan werken of kiezen voor een andere baan die je leuker vindt, maar waar je minder betaald krijgt, want dan kan je je levensstandaard niet in stand houden. Zo’n soort baan met bijbehorende levensstijl worden ook wel golden handcuffs genoemd. Om mee te kunnen blijven doen aan de ratrace, geef je meer geld uit en wordt de “nood” van blijven werken weer hoger. Minder gaan werken kan niet zonder jezelf in de schulden te werken, tenzij je je uitgavenpatroon aanpast, maar dat is voor veel mensen super lastig.

Is lifestyle inflatie erg?

Lifestyle inflatie hoeft niet per se een probleem te zijn, maar het kan er wel voor zorgen dat je in de ratrace belandt, of last krijgt van golden handcuffs. Maar, zolang je elke maand kan rondkomen en je een goede financiële buffer hebt zullen er geen grote problemen van komen. Wil je echter voor iets sparen, (meer) gaan beleggen of geef je ondanks dat je meer bent gaan verdienen, meer uit dan er binnenkomt, dan is levensstijl inflatie niet gunstig voor jou. Zeker in het laatste geval kan het opbouwen van schulden of interen op je vermogen voor problemen gaan zorgen. Het hangt dus van de situatie af of lifestyle inflatie iets ergs is. Daartegenover staat wel dat levensstijl inflatie niet echt voordelen heeft, want je geeft in de meeste gevallen niet bewust meer geld uit aan dingen die je écht waardeert.

5 tips om lifestyle inflatie tegen te gaan

De eerste stap heb je al gezet! Je bent je bewust van het feit dat je last hebt van levensstijl inflatie en bent bereid er iets aan te veranderen. Er zijn verschillende manieren om lifestyle inflatie aan te pakken. De focus hierbij ligt op het bewust kijken naar je uitgaven en deze verlagen. Hieronder geef ik je 5 tips.

1. Maak een overzicht en wees kritisch

Maak een overzicht van wat je allemaal koopt en hoeveel dat kost. Verdeel je uitgaven (eventueel met de hulp van een kasboek tool) op in verschillende categorieën en bestudeer deze kritisch. Waar geef je nu veel geld aan uit? Vind je dat ook echt belangrijk, of zou je door de helft uit te geven aan die categorie ook tevreden kunnen zijn? Bepaal ten slotte op welke categorieën je wil gaan besparen. Eventueel kan je ook een budget maken.

2. Ga besparen!

Lees je in over manieren om te besparen op de categorieën die jij hebt uitgekozen. Op Skere Student zijn bijvoorbeeld verschillende blogs te vinden over besparen op je boodschappen, bijvoorbeeld door goedkopere boodschappen te kopen of door een voorraad challenge te doen. Even googlen op ‘besparen op …(de categorie waar jij op wil besparen)…’ zal je waarschijnlijk veel tips en inspiratie opleveren!

3. Pay yourself first

Een andere manier om lifestyle inflatie tegen te gaan, is om sparen of beleggen prioriteit te geven. Dit kun je doen door het pay yourself first systeem te gebruiken. Vlak nadat je salaris is gestort, maak je een vast bedrag over naar je spaar- of beleggingsrekening. Wat overblijft kan je die maand uitgeven aan je vaste lasten en leuke dingen. De uitdaging is dan om dat geld niet zomaar terug te boeken naar je lopende rekening natuurlijk. Sparen in spaarpotjes en je voortgang goed bijhouden kan daar ook flink bij helpen!

Lees ook: 7 tips om je motivatie om te sparen hoog te houden

4. Vergelijk jezelf niet met anderen

Een van de belangrijkste tips om levensstijl inflatie te voorkomen is om te proberen niet mee te gaan in de ratrace waar veel mensen in vast zitten. Iedereen wil alsmaar meer en beter, maar vaak wordt je helemaal niet gelukkiger van een compleet nieuwe garderobe of een grote smart-tv. Mijn tip om uit de ratrace te komen is om te proberen jezelf niet of minder te vergelijken met anderen, al is dit natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan.

5. Zet extra inkomsten direct apart

Heb je om loonsverhoging gevraagd en die ook gekregen? Of heb je een nieuwe side-hustle waardoor je nu veel meer verdient dan eerst? Zet het verschil ten opzichte van je inkomen eerst dan in ieder geval meteen opzij nadat je salaris wordt gestort. Op die manier kan je niet wennen aan je nieuwe, hogere inkomen, maar kan je wel extra sparen, beleggen of op een andere manier investeren!

Het ligt niet alleen aan jou!

Lifestyle inflatie houdt dus in dat naarmate je inkomen hoger is, je uitgaven vaak ook onbewust omhoog gaan, want je kan het je nu eenmaal veroorloven. Er zijn verschillende manieren om dit tegen te gaan, waaronder sparen, beleggen of investeren prioriteit geven, minder geld uitgeven aan categorieën die jij niet zo belangrijk vindt, proberen jezelf minder met anderen te vergelijken en een overzicht creëren van je inkomsten en uitgaven. Hogere uitgaven worden echter niet alleen bepaald doordat je levensstijl luxer en dus duurder wordt, “gewone” inflatie speelt ook nog mee. Hierbij geldt wel de kanttekening dat je normaal gesproken elk jaar loonsverhoging krijgt om de inflatie bij te houden. Procentueel zouden de bedragen die je uitgeeft aan bepaalde categorieën dus elk jaar gelijk moeten blijven, of zelfs lager moeten worden als je veel meer bent gaan verdienen. 

Ik ben benieuwd of jij last hebt van lifestyle inflatie en wat jij doet om het tegen te gaan?